Met de groenten van Spinoza..

Op de ingekleurde De Afbeeldinge van ’s-Graven-hage uit 1681 (1. Spinoza in Den Haag) kan de lezer met enige moeite de vier markttuinen aan het Groenewegje zien.

De zes Definities (1.2) zijn waarheidsgetrouw, met speldenprikjes van de Haagse School naar de Amsterdamse Spinozakring die in 1677 de brieven van Spinoza heeft geredigeerd.

In deel 2. Het voedsel van Spinoza wordt Spinoza in een gemiddelde welstandskring geplaatst op grond van wat hij de laatste dagen van zijn leven at. Etenswaren werden aan huis afgeleverd, diensten werden pas na afloop betaald. Deel 3. Het bereiden van het eten gaat over Spinoza’s koude zolderkamer, de noodzaak om in de keuken zijn eten op te warmen en zijn uiteindelijke ziekte. In Deel 4. Een boodschappenlijstje voor Spinoza buigt de aandacht van de lezer alvast in de richting van groenten en de groentetuin binnen onmiddelijk bereik van Spinoza. Stelling nummer vijf bevat gezochte aannames over Spinoza’s consumptie van groenten, met opzet gekleed in schijnregels van de logica en overtuigend gesteund door een 17e eeuws recept van een Moestuinsalade. In deel 5. Spinoza kocht voedsel uit de regio gaat de aandacht naar het water van de Zuid Singelsgracht en naar de vier tuinen die daar onmiddellijk achter lagen. Een ommetje over de Wagenbrug naar de markttuin – efficiënt en goedkoop: waarom zouden wij Spinoza in gedachten verder laten lopen? Daarom eindigt het artikel met de ultieme stelling:

STELLING 10: Tussen 1670 en 1677 kocht Spinoza groente aan de overkant van de Dunne Bierkade, in de tuin waar nu de StadsOase Spinozahof is gevestigd.